دکتر عبده تبریزی: در ایران توسعه لیزینگ مصرفی نسبت به سایر انواع لیزینگ‌ها بیشتر است
نبود زیرساخت‌های قانونی و مالی برای لیزینگ دارایی‌های بزرگ، قوانین و مقررات ناکارآمد و عدم شفافیت در حقوق مالکیت، ریسک‌های اقتصادی و تورم بالا و عدم حمایت بانک‌ها برخی از مهمترین عوامل توسعه بیشتر لیزینگ مصرفی نسبت به سایر انواع لیزینگ‌ها در ایران است.
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، در آیین افتتاحیه «همایش ملی صنعت لیزینگ و تأمین مالی»، دکتر حسین عبده تبریزی مشاور رئیس جمهور به ایراد سخنرانی با موضوع «حیات اقتصادی لیزینگ در میانه‌ی نااطمینانی» پرداخت.
ایشان در ابتدا با مروری بر مهمترین موضوعات در حوزه لیزینگ بحث‌های مربوط به «تأمین مالی از بورس»، «اوراق بهادارسازی قراردادهای اجاره به شرط تملیک»، «توسعه ابزارها و قراردادهای لیزینگ در کشور»، «محدود بودن به قراردادهای اجاره» و «لندتک‌ها و نرخ‌های سود بالا» را از جمله مهمترین این موضوعات برشمرد و ادامه داد: در این حوزه موضوعات اساسی دیگری از جمله «افزایش تقاضا برای لیزینگ تجهیزات و دارایی‌های پایدار»، «افزایش تقاضا برای لیزینگ دارایی‌های نامشهود» و «دیجیتالی‌سازی و فناوری‌های جدید» و «مدل‌های نوین تأمین مالی لیزینگ» نیز مطرح است.
مشاور رئیس جمهور با برشمردن مزیت‌های نسبی اقتصاد ایران از جمله «ذخایر عظیم نفت و گاز»، «موقعیت ژئوپلیتیکی ممتاز»، «اقتصاد متنوع»، «سرمایه انسانی تحصیل‌کرده» و «بازار داخلی گسترده» به چالش‌ها و مشکلات ساختاری اقتصاد ایران پرداخت و گفت: از جمله مهمترین این چالش‌ها می‌توان به «بحران انرژی»، «مشکلات نظام بانکی»، «بن‌بست مسکن»، «بحران منابع آبی»، «مشکلات زیست محیطی»، «تحریم‌ها»، «وابستگی به نفت» و «سوء مدیریت اقتصادی» اشاره کرد. وی ادامه داد: این چالش‌ها یک نااطمینانی بزرگ در اقتصاد ایران ایجاد کرده که نتیجه آن بروز تورم و نوسانات ارزی، بی‌ثباتی قوانین، مشکلات نظام بانکی و فرار سرمایه بوده است.
عبده تبریزی با اشاره به وجود تعارض با مبانی علم اقتصاد در چهار دهه گذشته نظیر «نفی بازار و سازوکار رقابت»، «سیاست‌های دولتی‌سازی و خصولتی‌سازی»، «اقتصاد نفت محور و پیامدهای آن»، «سیاست‌های اقتصادی شتاب‌زده»، «کنترل قیمت‌ها و نرخ‌های سود»، «احترام کمتر به حقوق مالکیت» تأکید کرد که در حوزه مدیریت نیز تا حد زیادی مبانی علمی نادیده گرفته شده است. وی ادامه داد: موج‌های متناوبی از نااطمینانی در اقتصاد ایران باعث شده تا شاهد کاهش سرمایه‌گذاری، افزایش رفتارهای سفته‌بازانه، فرار سرمایه و مهاجرت نیروی کار باشیم.
دکتر عبده تبریزی تأکید کرد: به جای حل ریشه‌ای مشکلات اقتصادی، تأخیر در اعمال سیاست‌ها باعث شده تا اقتصاد ایران با تبعاتی از جمله آشفتگی در تأمین برق و نیز مشکلاتی در بازار نرخ سود بانکی و بازار ارز روبرو شود. در این شرایط باید استراتژی‌های بقا و رشد در شرایط نااطمینانی دنبال شود. «نگاه بلندمدت به ارزش آفرینی»، «انعطاف‌پذیری در تصمیم‌گیری»، «متنوع‌سازی سرمایه‌گذاری‌ها» از جمله مهمترین این راهبردها تلقی می‌شود.
مشاور رئیس جمهور در ادامه به معرفی انواع لیزینگ‌ها بر اساس نوع دارایی پرداخت و گفت: لیزینگ‌ها شامل لیزینگ مصرفی، تجاری و صنعتی، املاک و مستغلات و حمل و نقل است. علی‌رغم آنکه در شروع صنعت لیزینگ در اقتصاد ایران تأکید بر لیزینگ تجاری و صنعتی بوده اما به دلیل محدودیت‌های تأمین مالی رشد چندانی نداشته و در حال حاضر لیزینگ مصرفی شامل تأمین مالی خرید کالاهای مصرفی مانند خودرو، لوام خانگی و تجهیزات شخصی رشد بهتری را تجربه کرده است. در حوزه ساختمان و حمل و نقل نیز به دلیل محدودیت‌های تأمین مالی توسعه چندانی در صنعت لیزینگ کشور حاصل نشده است. وی با اشاره به انواع لیزینگ‌ها بر اساس نوع قراردادها تأکید کرد: به دلیل مشکلات معیشتی، لیزینگ مصرفی رشد نسبتا خوبی را داشته و در حوزه مصرفی بانک‌ها هم درحوزه تأمین مالی ورود کرده‌اند که اگر بتوان این وام‌ها را به صنعت لیزینگ منتقل کرد رشد خوبی را در این حوزه شاهد خواهیم بود.
دکتر عبده تبریزی در ادامه به این سوال پرداخت که چرا در ایران بیشتر لیزینگ مصرفی داریم؟ و افزود: نبود زیرساخت‌های قانونی و مالی برای لیزینگ دارایی‌های بزرگ، قوانین و مقررات ناکارآمد و عدم شفافیت در حقوق مالکیت، ریسک‌های اقتصادی و تورم بالا، بی‌ثباتی اقتصادی و نوسانات نرخ ارز، عدم حمایت بانک‌ها و نبود بازار ثانویه برای دارایی‌های بزرگ ازجمله برخی از مهمترین عوامل توسعه بیشتر لیزینگ مصرفی نسبت به سایر انواع لیزینگ‌ها است.
در پایان دکتر عبده تبریزی با اشاره به حوزه لندتک و تأثیر آن بر صنعت لیزینگ در دنیا تأکید کرد: این فناوری جدید مالی فرآیند وام‌دهی را دیجیتالی، سریع و کارآمد کرده است. سرعت بخشی به تأمین مالی و امکان سفارشی‌سازی قراردادها و ایجاد مدل‌های جدید مانند اشتراک دارایی باعث بهبود و تقویت لیزینگ خواهد شد. وی تأکید کرد: لندتک فرصت‌های خوبی را برای صنعت لیزینگ در ایران فراهم آورده اند. تسریع اعتبارسنجی و کاهش زمان تأیید درخواست‌ها و استفاده از داده‌های مالی برای ارائه شرایط پرداخت شخصی‌سازی شده از جمله مهمترین این فرصت‌ها تلقی می‌شود.